Wij spraken Sanne Wallis en Bas Hoeflaak over Wie is er Bang voor Virginia Woolf?

Tot leven wekken

Sanne Wallis de Vries: ‘Ik vind het een eer dat ik ben uitgekozen om deze rol te spelen. Je kan niet doen alsof dit stuk geen geschiedenis heeft. Ik heb grote schoenen te vullen en sluit aan in een lange rij, maar ik doe het wel op mijn manier. En daarmee bedoel ik niet, zoals mensen misschien denken, dat ik allemaal ‘grappen’ inbreng. De tekst is de tekst, daar mogen we niks aan veranderen en dat doen we ook niet. Dat hoeft ook niet want de tekst is ongelooflijk goed. Ik vind het heel erg knap hoe invoelend Albee de personages en de problematiek van de personages tot leven heeft gewekt.’ Bas Hoeflaak: ‘Ik heb het stuk een aantal keer gezien. Al die versies maken de druk wel behoorlijk hoog inderdaad. Ik denk daar maar niet te veel over na. Deze rol wil elke acteur in Nederland een keer spelen, ik dus ook. En nu ik dat doe, blijkt de rol nóg groter dan ik al dacht. Veel tekst, maar heel rijk om te spelen.’

Het verlies van illusies

Bas Hoeflaak: ‘Voor mij gaat het stuk over de imperfectie van het leven, over status en aanzien, over beschadiging en teleurstelling, en over waarheid en illusies. Martha en George vertellen elkaar allerlei verhalen. Het is niet altijd duidelijk of die verhalen echt zijn gebeurd of niet. Dat doet er ook niet toe. Het is mooi en troostend om samen iets te verzinnen en levend te houden. Maar je kan zo’n verzinsel ook gebruiken om elkaar ten diepste te raken en pijn te doen.’ Sanne Wallis de Vries: ‘We hebben verbeelding nodig. Ik denk dat we overleven door verbeelding. Dat is ook zo belangrijk aan theater. Dat we met wildvreemden in een zaal een ervaring delen die onze verbeelding aanspreekt. Daardoor vergroten we onze empathie en kunnen we beter met elkaar samenleven. Wij mensen zijn de enige wezens die kracht putten uit verzinsels. Martha en George doen dat ook. Ze gaan voort op de brandstof van wat ze hebben verzonnen. Maar niet alles lukt in het leven. Martha is diep teleurgesteld. In George, omdat hij niet hogerop is geklommen aan de universiteit. In zichzelf, omdat ze niets met haar capaciteiten heeft gedaan, aan de drank is. Ze kan daar geen vrede mee hebben. Ze kan het verlies van illusies niet accepteren.’

Liefde

Sanne Wallis de Vries: ‘Het is een extreme nacht. Ze schelden, schreeuwen, vernederen, doen elkaar pijn. En dat gaat van kwaad tot erger. Maar ik denk dat ze ondanks al die vreselijke spelletjes toch van elkaar houden en blijven houden. Martha weigert genoegen te nemen met wat hun leven is geworden. Ze daagt George uit omdat ze hoopt en gelooft dat hij beter en meer kan zijn dan hij is geworden.’ Bas Hoeflaak: ‘En George probeert Martha eigenlijk te beschermen. Hij doet iets vreselijks deze avond, maar dat doet hij om haar tegen haar eigen frustraties en ongeluk te beschermen. Op een vreemde manier probeert hij juist voor haar te zorgen. De liefde is onvolmaakt.’

Tijdsgeest

Sanne Wallis de Vries: ‘Het stuk is geschreven in 1961. In die tijd was je getrouwd en scheiden deed je niet. Als vrouw was je vooral ‘vrouw van’ en ‘dochter van’. Martha werkt niet, is bovendien kinderloos gebleven en geeft niks door, laat niks achter in de wereld. Dat is nu voor veel vrouwen gelukkig anders. Maar het is ook nu nog heel belangrijk dat vrouwen hun ‘mind’ uitspreken, dat ze vorm geven aan hun ideeën. Op een bepaalde manier denk ik dat dit stuk daarvoor pleit. De titel verwijst vast niet voor niets naar ‘Virginia Woolf’. Een feministische vrouw die zich uitsprak door te schrijven.’ Bas Hoeflaak: ‘Die tijdgeest van de jaren vijftig, zestig zit ook in George’ opvattingen. Martha en George hebben een jong stel op bezoek, Nick en Honey. George vindt het griezelig dat Nick zich als bioloog met gentechnologie bezighoudt. Hij is bang voor dat gerommel aan de oorsprong van het leven. Die angst van toen kan je vergelijken met de opkomst van AI nu. De mogelijkheden van data, internet, ChatGPT en noem maar op, zijn groter dan we kunnen bevatten en de gevolgen zijn slecht te overzien. Ik kijk daar wel met argwaan naar, terwijl mijn kinderen me dan echt een ouwe lul vinden.’

Bestel snel je kaarten!

Wie is er Bang voor Virginia Woolf? (★★★★ Trouw/DvhN & ★★★ NRC/Telegraaf) is op donderdag 29 februari bij ons in Theater Geert Teis te Stadskanaal te zien.